REPORTAGE
50 jaar Honda motorcross
Geen ander merk heeft zijn stempel zo nadrukkelijk op de motorcross gedrukt als Honda. Van de eerste Elsinore die in 1972 voor het eerst getoond werd, tot de 2022 CRF450R die rechtstreeks afgeleid werd van de WK-winnende motor van Tim Gajser: Honda’s crossmotoren zijn al een halve eeuw bepalend voor de motorcross.
1973
Elsinores
De CR250M Elsinore was Honda’s eerste crossmotor en het was meteen een succes. De introductie van de Elsinore was Honda's reactie op de sterk groeiende motorcrosscompetitie (en daaraan gekoppeld de verkoop van crossmotoren) in de VS en Europa. De CR250M was Honda's eerste volledig nieuw gebouwde tweetakt crossmotor en hij oogstte onmiddellijk succes. Dit dankzij zijn gebruiksvriendelijkheid, hoge kwaliteit en betrouwbaarheid. Promotie voor de nieuwe motor omvatte onder andere een zeer populaire reclamefilm met niemand minder dan Steve McQueen! Honda’s MX-wapens werden voor het eerst getoond eind 1972, maar de massaproductie kwam pas op gang in 1973.
Vernoemd naar de legendarische Elsinore Grand Prix (gehouden in Lake Elsinore, Californië), had de CR Elsinore 250 een luchtgekoeld 247.8cc-blok en een gewicht van 104 kg. Het chassis bestond uit een semi-dubbel stalen buizenframe, telescopische voorvork, stalen achterbrug, dubbele schokdempers en een trommelrem voor- en achteraan. Honda's motorcross reis was begonnen. En de motoren waren …grijs! Het 1974 model kreeg zelfs een groene streep op het benzinereservoir. Een jaar later hadden de Elsinore’s een rode streep op het grijze reservoir. Dat sloeg zo goed aan dat Honde het 1976 model volledig rood maakte. Vanaf toen was elke Honda MX-motor rood. Tot en met 1987 zat er een vleugje oranje in de rode verf, vanaf ’88 werden het rood honderd procent euh…rood.
1985
De gouden jaren van de 500 cc’s
De CR500R, die oorspronkelijk in 1984 op de markt kwam in een luchtgekoelde versie (met een koppel van meer dan 70 Nm), kreeg in 1985 vloeistofkoeling. Deze motor werd een mythe en bleek bepalend voor de motorcross-hoogtijdagen van de jaren tachtig. Het 1986 model was op de kleuren van de wielen na, niet anders. Hun esthetiek diende als inspiratie voor het 50th Anniversary-model van de CRF450R in 2023. De CR500 testte de grenzen van de chassistechnologie - en de vaardigheden van de meeste rijders - tot het uiterste. Honda won in de jaren tachtig maar liefst 8 van de 10 wereldtitels in de 500cc-klasse en domineerde het hele decennium met iconische rijders als Noyce, Malherbe, Geboers, Thorpe, Jobé, Bailey, O’Mara, Johnson en nog veel meer.
2002
Viertaktrevolutie
Honda gaf het startschot voor een nieuwe MX-missie met de eerste generatie 450cc-viertakten, een directe vervanger voor de CR250R. Met zijn op de 250 gebaseerde chassis was hij slank en licht. De 449cc-motor was krachtig, soepel en had een brede powerband waardoor hij niet minder krachtig was, maar wel minder intimiderend, dan een vergelijkbare 250cc-tweetaktmotor. Met de CRF450R werd het gemakkelijker om snel te gaan. De viertaktrevolutie was begonnen en tot op vandaag zijn viertakten nog steeds toonaangevend.
2017
Compleet nieuw en gemaakt voor de ‘holeshot’
Het concept voor 2017 werd 'ABSOLUTE HOLESHOT!’ Europa's favoriete open-klasse crossmotor kreeg een volledig nieuw ontwerp. Daarbij hoorde een compleet nieuw chassis, volledige Showa-ophanging en een flinke top-end powerboost van een gloednieuw motorblok. De standaard elektrische starter was een handige toevoeging een jaar later en in 2019 zorgde een door HRC ontwikkelde cilinderkop voor een aanzienlijke toename van vermogen en koppel. Verder werd ook HRC Launch Control toegevoegd. In 2020 gaf Honda Selectable Torque Control (HSTC) met drie niveaus de rijder opties om de tractie van het achterwiel naar wens te regelen.
1981
Pro-link en vloeistofkoeling
1981 was een waar kantelpunt in de ontwikkeling. De CR250M had eind jaren '70 zijn race-'R' verdiend. In 1979 won Graham Noyce voor Honda de eerste wereldtitel en een jaar later werd André Malherbe op de RC500M de eerste wereldkampioen met een monoshock. In 1981 liet Honda die fabrieksmotor-technologie los op het grote publiek met deze eerste vloeistofgekoelde productiemotor. Het tweetakt blok werd gekoeld door twee kleine radiatoren. Misschien nog indrukwekkender was het chassis; met de aluminium achterbrug en de Pro-Link schokdemper met afzonderlijk reservoir werd de fabriekstechnologie naar de klant gebracht. Dit alles als aanvulling op bekende onderdelen zoals het stalen frame en de trommelremmen. Enkel de 125 en 250 cc CR’s kregen de vloeistofkoeling, de openklasse motoren moesten nog enkele jaren wachten. Weetje: Honda hield vast aan de Elsinore naam tot 1981. Vanaf ’82 waren de crossmotoren niet langer Elsinores. Bijgevolg is er slechts één Elsinore jaar met vloeistofkoeling en Pro-Link ophanging: de 1981 versie!
Slechts een jaar later, in 1982, veranderde er nog meer dan alleen maar de naam. Toen werd Honda's Racing Service Center herboren als de Honda Racing Corporation. HRC werd al snel synoniem met racesucces. In de Verenigde staten droegen helden als Bailey, O’Mara, Chandler, Lechien, Johnson en Hannah de HRC kleuren. In Europa waren Malherbe, Noyce, Geboers en Thorpe de boegbeelden. HRC was toen al de maatstaf waaraan alle anderen werden afgemeten. Dat is nog steeds zo.
1997
De volgende revolutie
Om ten volle gebruik te kunnen maken van de vooruitgang in motortechnologie en de daaruit voortvloeiende toename van vermogen en koppel, trok Honda de stoute schoenen aan en produceerde in 1997 voor het eerst een aluminium frame voor een crossmotor. De stijfheid van stalen buizen werd vervangen door twin-spar flexibiliteit en andere onderdelen werden gecombineerd voor een meer hightech gevoel, zoals volledig instelbare Showa vering en schijfremmen voor en achter. De CR250R, die wordt gezien als een van de meest invloedrijke machines van de jaren '90, heeft een offroad revolutie ontketend die nog steeds te zien is in de crossmotoren van vandaag.
2009
Een technologische injectie
Na een gestage evolutie werd de CRF450R in 2009 herboren met een motor met brandstofinjectie met een 50 mm gasklephuis en een injector met 12 gaten. Eigenaars konden ook aanpassingen aanbrengen aan de brandstoftoevoer en het ontstekingstijdstip via een HRC PGM-FI insteltool. Het nieuwe ontwerp van de motor en het nieuwe chassis werden samen gebouwd met de nadruk op massacentralisatie, waardoor een compacte motorfiets ontstond met een lager en meer naar voor geplaatst zwaartepunt. De ophanging werd verzorgd door Kayaba: 48 mm Air-Oil-Separated (AOS) USD voorvork en een compacte achterschokdemper.
2023 CRF450R 50th Anniversary
Succes is een basis voor verder succes... En een feestje!
In 2021 was de CRF450R, afgezien van de wielen en het basisontwerp van de motor, een volledig nieuwe motorfiets, die voortbouwde op de ontwikkelingen van de WK-winnende CRF450RW van Tim Gajser. Hij en HRC stelden de titel voor de derde keer veilig in 2020 en ze werden nipt derde in 2021.
Zoals altijd met motorcross, en bij de CRF450R, gaat dit verhaal verder en de nieuwste motor is voorzien van een groot aantal updates voor het motorblok en het chassis onder leiding van de fabrieksrijders en HRC. Die moeten het nóg makkelijker maken om snel - echt snel - te gaan. En in 2023 is het 50 jaar geleden dat de motor waarmee het allemaal begon, de CR250M Elsinore, het levenslicht zag. De CRF450R 50th Anniversary Limited Edition is een prachtig eerbetoon aan de machtige CR's uit de jaren '80 en blijft trouw aan Honda's roots in de sport - en aan de blauwdruk die al die jaren geleden is neergelegd. Dit is een HRC-racer die je kunt kopen. Is fabrieksmateriaal dat iedereen kan kopen dan nog wel the real thing? De HRC-sticker zegt van wel!
